Stomatologia bez barier

1. Chcemy objąć opieką i profilaktyką dzieci i młodzież ze wszystkimi stopniami niepełnosprawności intelektualnej
2. Umożliwimy szkołom w których uczą się dzieci i młodzież niepełnosprawna dostęp do informacji jak prowadzić profilaktykę dentystyczną
3. Wypracujemy model adaptacji do wizyty stomatologicznej
4. Opracujemy Paszport pacjenta, w którym odnotujemy diagnozę i historię leczenia
5. Poprawimy współpracę i dostępność do lekarzy stomatologów

Decyzja o wprowadzaniu metody adaptacji do działalności placówki nauczania i wychowania związana jest w koniecznością wydzielenia na terenie szkoły pewnego obszaru oraz odpowiedniego jego zagospodarowania wraz z zaopatrzeniem się we właściwe wyposażenie. Zezwoli to na stworzenie warunków symulujących gabinet stomatologiczny.

1. Wymagane jest zaopatrzenie się w:

• fotel oryginalny bądź przenośny przypominający dentystyczny (np. kosmetyczny) posiadający zagłówek stabilizujący głowę dziecka,
• reflektor – lampa przystosowana do celów stomatologicznych,
• środki ochrony osobistej dla osób przeprowadzających adaptację i badanie stomatologiczne uczniów oraz pomagających i asystujących w procedurze,
• serwety stomatologiczne,
• stomatologiczne narzędzia diagnostyczne (lusterka i zgłębniki),
• maseczki, gogle/okulary ochronne i/lub przyłbice,
• środki do dezynfekcji powierzchni i fotela oraz lampy,
• środki do dezynfekcji rąk,
• ręczniki papierowe,
• środki do dezynfekcji sprzętu diagnostycznego oraz sprzęt do sterylizacji narzędzi, bądź podpisanie umowy na takie usługi w przypadku korzystanie z narzędzi wielokrotnego użytku,
• pojemniki i worki na odpady medyczne.
  
  2. Istotną rzeczą jest właściwa utylizacja materiałów zakaźnych, które muszą być traktowane jako odpady medyczne.
  3. Konieczne jest zapewnienie podstawowych jednorazowych diagnostycznych narzędzi dentystycznych (lusterko i zgłębnik stomatologiczny) bądź zapewnienie dezynfekcji i sterylizacji sprzętu wielorazowego użytku.
  4. W razie konieczności (epidemia) osoby współpracujące/asystujące powinny być zaopatrzone w rękawiczki jednorazowego użytku oraz maseczkę i gogle/okulary i/lub przyłbicę.
  5. Pozyskanie informacji na temat sposobu komunikowania się dziecka od wychowawcy/opiekuna lub rodzica.
  6. Dzieci przychodzące na wizytę adaptacyjną pod opieką nauczyciela bądź opiekuna zgłaszają się pojedynczo lub w grupach zależnie od sugestii wychowawców znających możliwości nawiązania współpracy i zachowania uczniów.
  7. Badanie powinno być realizowane we względnej ciszy, bez zbędnych dodatkowych odgłosów z zewnątrz, tak żeby badający posiadał możliwość swobodnego komunikowania się z wykorzystaniem metod werbalnych i niewerbalnych z pacjentem, a uczeń koncentrował się na przebiegu sesji adaptacyjnej. 
  8. Reflektor stomatologiczny należy włączać tylko w chwilach koniecznych, bezpośrednio przed i w czasie przeprowadzania badania stomatologicznego. Silne światło może stanowić przeszkodę czy budzić lęk. Należy zatem starać się strumień światła kierować bezpośrednio w obręb jamy ustnej unikając niepotrzebnej ekspozycji głównie w okolice oczu.
  9. Wskazane jest aby osoba badająca zyskała pomoc asystenta (nauczyciela), który nanosić będzie na kartę badania dane przekazywane przez badającego.
  10. Próbę podjęcia badania i nawiązania współpracy z dzieckiem można ponawiać wielokrotnie.

Lekarze stomatolodzy:

• przygotowanie instrukcji nowej metody dla użytkowników (personelu szkół),
• przygotowanie ulotki informującej rodzica/opiekuna prawnego o możliwości skorzystania z wizyty adaptacyjnej dziecka do badania stomatologicznego w szkole,
• przygotowanie dokumentu zgody rodzica/opiekuna prawnego na adaptację i badanie,
• przygotowanie formularza zgody na przetwarzanie danych osobowych RODO,
• przygotowanie „Paszportu dentystycznego stanu zdrowia jamy ustnej”,
• przygotowanie karty badania dentystycznego,
• opracowanie kryteriów diagnostycznych przeglądu jamy ustnej,
• określenie warunków przeprowadzania przeglądu jamy ustnej uczniów,
• przygotowanie check listy do adaptacji pacjenta (lista czynności do przeprowadzenia podczas adaptacji pacjenta do badania stomatologicznego),
• przygotowanie scenariusza sesji adaptacyjnej,
• stworzenie opisu zadań dedykowanych osobom realizującym testowaną metodę,
• spotkanie robocze dla osób zaangażowanych w projekcie,
• weryfikacja przebiegu wizyty adaptacyjnej wg scenariusza w szkole,
• przeprowadzenie sesji adaptacyjnych,
• kwalifikacja dzieci do poszczególnych grup,
• opracowanie uzyskanych danych z adaptacji i wypełnienie „Paszportów dentystycznych”,
• korekta materiałów poddanych testowaniu,
• podsumowanie wniosków z przeprowadzonych działań,
• opracowanie raportu.

Psycholog:

• przygotowanie formularza zgody na przetwarzanie danych osobowych RODO,
• przygotowanie check listy do adaptacji pacjenta (lista czynności do przeprowadzenia podczas adaptacji pacjenta do badania stomatologicznego),
• przygotowanie scenariusza sesji adaptacyjnej,
• stworzenie opisu zadań dedykowanych osobom realizującym testowaną metodę,
• spotkanie robocze dla osób zaangażowanych w projekcie,
• korekta materiałów poddanych testowaniu,
• podsumowanie wniosków z przeprowadzonych działań,
• opracowanie raportu.

Pedagog:

• przygotowanie ulotki informującej rodzica/opiekuna prawnego o możliwości skorzystania z wizyty adaptacyjnej dziecka do badania stomatologicznego w szkole,
• przygotowanie scenariusza sesji adaptacyjnej,
• przygotowanie karty – specyfikacji wyposażenia,
• spotkanie robocze dla osób zaangażowanych w projekcie,
• rozdanie formularzy i zebranie wypełnionych dokumentów od rodziców,
• określenie liczby dzieci objętych sesjami adaptacyjnymi w oparciu o liczbę zgód uzyskanych od rodziców/opiekunów,
• ustalenia dotyczące kolejności zgłaszania się dzieci na sesję adaptacyjną i badanie,
• pomoc w sesjach adaptacyjnych (przyprowadzanie uczniów, obecność podczas adaptacji i badania),
• podsumowanie wniosków z przeprowadzonych działań.

Pielęgniarka:

• pomoc w sesjach adaptacyjnych (czuwanie nad ogólnym stanem zdrowia pacjenta).

Osoba sprzątająca

• pomoc w sesjach adaptacyjnych (spełnianie wymogów związanych z czystością mobilnego gabinetu dentystycznego).

Jeżeli to możliwe podczas badania należy starać się ocenić kolejno wszystkie powierzchnie zębów, zarówno w szczęce jak i żuchwie, odnotowując występowanie ubytku próchnicowego, wypełnienia, laku szczelinowego, braku zęba (ząb usunięty lub niewyrznięty), zmian w budowie szkliwa (plamy, nierówności).

W badaniu należy przyjąć następujące kryteria:

1. Jako ubytek próchnicowy traktowane jest wyraźne uszkodzenie tkanek zmineralizowanych z wyraźnym ubytkiem w obrębie szkliwa lub szkliwa i zębiny. 
2. Odnotowując obecność wypełnień należy brać pod uwagę, że mogą one mieć barwę białą, srebrną, ale także inną, zwłaszcza w uzębieniu mlecznym, np. różową, niebieską żółtą czy zieloną.
3. Obecność laku szczelinowego odnotowuje się w zębach posiadających materiał w obrębie bruzd zębowych przedtrzonowców i trzonowców.
4. Brak zęba zaznacza się zarówno w przypadku zęba usuniętego jak i niewyrzniętego.
5. Zaburzenia w budowie szkliwa stwierdza się w przypadku obecności przebarwień w odcieniu od kredowo białego do brązowego przy zachowaniu ciągłości powierzchni szkliwa a ponadto w przypadku występowania na nim rowków lub zagłębień.
6. Higiena jamy ustnej oceniana jest na powierzchni wargowej zębów siecznych

• brak osadu – osad niewidoczny gołym okiem ani po zarysowaniu szkliwa zgłębnikiem,
• widoczny osad po zarysowaniu szkliwa zgłębnikiem na powierzchni a także przy brzegu dziąsła,
• widoczne duże nagromadzenie osadu na powierzchni szkliwa a także przy brzegu dziąsła.                
  7. Zaczerwienienie brodawek międzyzębowych i przy brzegu dziąsła.     
  8. Brzydki zapach z ust stwierdzany jest podczas badania pacjenta.